آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در بخش سطح عالی شورای حقوق بشر سازمان ملل در 27 فوریه، نسبت به سیاسی شدن حقوق بشر ابراز نگرانی کرد. او گفت: «متأسفانه اعلامیه جهانی حقوق بشر، که باید طرح مشترک ما باشد، اغلب مورد سوء استفاده و برای منافع سیاسی مورد بهره برداری قرار می گیرد و اغلب توسط همان افراد نادیده گرفته می شود.»
مشاهدات دبیرکل سازمان ملل بی اساس نیست. برای مدتی طولانی، اگرچه برخی از کشورهای غربی خود را به عنوان مدافعان حقوق بشر معرفی می کنند، تمایل واقعی خود را با رفتار گزینشی در مورد حقوق بشر از دست داده اند.
کشورهای غربی در حالی که از تریبون شورای حقوق بشر برای کودکان اوکراین اشک می‌ریزند، جان دادن کودکان بی‌گناه سوری نه در اثر زلزله، بلکه به دلیل کمبود ویرانگر تجهیزات سنگین، ابزار جستجو، ظرفیت ناکافی امداد در نتیجه اصرار آنها برای حفظ تحریم‌های یکجانبه علیه سوریه، را به روی خود نمی آوردند.
وزیر امور خارجه سوریه نیز با خشم وغم در همین رویداد گفت که این ویرانی وجدان برخی کشورها و رهبران آنها را که همواره مدعی دفاع از بشریت بوده اند و از سیاسی کردن این بلای طبیعی دریغ نکرده اند، بیدار نمی کند. او گفت که این کشورها به فریاد کمک به قربانیان زیر آوار و کمبود تجهیزات امداد و نجات اعتنا نکردند. میک والاس، نماینده پارلمان اروپا نیز در توییتی نوشت: «اگر اتحادیه اروپا واقعاً به این افراد اهمیت می‌دهد، آیا میتواند با پایان دادن به تحریم‌های غیرقانونی خود علیه سوریه که باعث کشته شدن تعداد زیادی از مردم بی‌گناه شده است، آن را نشان دهد؟»
تنها سه روز طول کشید تا زلزله از تیترهای خبری اروپا محو شود و سفر ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین به اروپا جایگزین آن شود. دیوید هرست، نویسنده بریتانیایی، از اینکه کشورش تنها 6 میلیون دلار برای کمک به 23 میلیون زلزله زده و 2.3 میلیارد دلار برای تامین سلاح به اوکراین اختصاص داده است، ابراز شگفتی و نارضایتی کرد. او گفت که زلزله در ترکیه و سوریه چهره واقعی اروپا و کل غرب را آشکار کرد و به جهانیان ثابت کرد که غرب بیشتر به تخریب و جنگ علاقه دارد تا بازسازی.
از تعریف آزادی تحت اللفظی، درباره زندگی، به عنوان حقوق بشر تحت کرونا، و درخواست از کشورهای دارای امکانات پزشکی کم برای پیروی از شیوه کشورهای غربی در زمینه تسلیم درباره ویروس گرفته تا استفاده از «حقوق بشر» به عنوان بهانه ای برای اعمال تحریم های اقتصادی علیه کشورهای در حال توسعه که این امر فقط فقر و گرسنگی را در آن کشورها بیشتر می کند، و مداخله در امور داخلی کشورهای دیگر به نام دفاع از حقوق بشر که منجر به آشفتگی سیاسی و حتی مرگ و میر شد، نشان می دهد که چگونه مفهوم حقوق بشر توسط برخی کشورها فقط و فقط توسط ایدئولوژی و منافع سیاسی که دنبال می کنند، تعیین می شود. سیاسی شدن حقوق بشر علاوه آنکه مانع پیشرفت حقوق بشر به عنوان یک آرمان جهانی می شود، کشورها را در هرج و مرج فرو می برد. به جای بهبود حقوق بشر، خرابه های جدیدی در ردپای آن باقی مانده است. بدتر از آن، لکه‌ای که سیاسی کردن موضوع به راحتی بر مفهوم حقوق بشر باقی می‌گذارد، پسرفت بزرگی است که جبران آن دشوار است.
برخی از کشورهای غربی با تکیه بر دستاوردهای توسعه یافتگی، مشتاق سنجش کشورهای در حال توسعه با استفاده از معیار خود برای حقوق بشر هستند، و حتی مشتاق به کارگیری استانداردهای دوگانه برای همسو کردن آنها در زمینه سیاسی هستند. ارتقای حقوق بشر هر کشور باید بر اساس شرایط ملی و نیازهای مردمش باشد. نیازی به نگاه به کشورهای خاص یا قضاوت غرب نیست. برای کشورهای در حال توسعه، به ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته، حق بقا و توسعه به عنوان حقوق بشر از اهمیت اولیه برخوردار است و باید بیش از پیش مورد حمایت و ترویج قرار گیرد.
همانطور که یک نماینده از کشورهای در حال توسعه در سخنرانی خود در شورای حقوق بشر گفت: «حقوق بشر یک تعریف نیست. حقوق بشر یک عمل است.»
همزمان با هفتاد و پنجمین سالگرد اعلامیه جهانی حقوق بشر، سی‌امین سالگرد اعلامیه و برنامه اقدام وین، و سی و هفتمین سالگرد اعلامیه حق توسعه، زمانی که مقامات بلندپایه در ژنو گرد هم می‌آیند تا به بحث در مورد حقوق بشر بپیوندند، ما همچنین باید به اینکه این مفهوم در وهله اول درباره چیست بپردازیم – انسان – و از این پاسخ الهام بگیریم تا حقوق بشر را به جای مخالفت با زندگی و توسعه انسان عملیاتی کنیم.
