آگاهی، اگاهی‌رسانی و نوشتن مقدس است، از دیدگاه قرآن کریم، کتابت و قلم، امری قدسی است و در جایگاهی بالاتر از جهان مادی قرار می‌گیرد؛ کلام خداوند بزرگ با «اقراء» آغاز می‌شود؛ خداوند فرمان خواندن می‌دهد به زن و مرد، به عموم مردم، بخوانند تا آگاه شوند و بدانند که حق و حقیقت کدام طرف ایستاده است. خداوند در قرآن کریم به قلم و هرآنچه با آن می‌نویسند، قسم یاد می‌کند؛ این قسمِ ربانی، جایگاه قلم و قلم بدستان متعهد و آگاه را در جامعه اسلامی نشان می‌دهد: «نون والقلم و ما یسطرون.»
هفدهم مرداد در تقویم ما، روز قلم و اگاهی است، روز خبرنگار؛ هفدهم مرداد روز تمام آن‌هایی است که با ابزار قلم، همان قلم مقدسی که خداوند به آن سوگند خورده، راوی دردها و رنج‌های مردم می‌شوند و بار سنگین مطالبه‌گری و آگاهی‌رسانی را بردوش می‌کشند؛ و این یکی از بزرگ‌ترین رسالت‌ها در جهان امروز است.
بدون تردید، مطالبه‌گری و نوشتن با هدف دفاع از حقوق مردم، بزرگ‌ترین وظیفه‌ی هر خبرنگار است؛ ۲۴۴ شهید خبرنگار جنگ تحمیلی، بزرگ‌ترین گواه این تعهد تاریخی است؛ خبرنگاران و عکاسانی که زیر رگبار خمپاره و گلوله‌های دشمن، رسالت بزرگِ نوشتن و ثبت در تاریخ را رها نکردند و دوربین و خودکار به دست، به خط مقدم رفتند؛ شهید سید محمد اسحاقی، شهید مفقودالاثر غلامرضا رهبر، شهید حسین ضامن و ۲۴۱ نفر دیگر…
امروز هم خبرنگاران متعهد و آگاه کم نداریم؛ آن‌هایی روشنگری می‌کنند؛ باید درود فراوان فرستاد به شرافت تمام روزنامه نگاران و خبرنگارانی که به خاطر وضعیت اقتصادی و دستمزدهای کم، برخلاف میل‌شان مجبورند در دو یا حتی سه روزنامه و خبرگزاری کار کنند اما هرگز قلم فروشی نمی‌کنند و حقیقت را وارونه جلوه نمی‌دهند. مشکلات و کاستی‌ها بسیار است، یکی دوتا نیست اما عشق به همان قلم مقدس و آنچه با آن می‌نویسند، چراغ آگاهی را روشن نگه داشته است. از یک طرف، هزینه‌های سنگین زندگی، فراغ بال را از خبرنگاران گرفته و از سوی دیگر، بالا رفتن هزینه‌های کاغذ، چاپ، دستمزد و بیمه و انرژی و هزار و یک چیز دیگر، صاحبان رسانه و مدیران مسئول مطبوعات را در منگنه قرار داده است.
مشکلات فقط برای خبرنگاران نیست، صاحبان رسانه‌ها بیشتر و عمیق‌تر درگیرند. وقتی معادله‌ی درآمد-هزینه نمی‌خواند، یک رسانه در آستانه ورشکستگی و تعطیلی قرار می‌گیرد و کم نبوده‌اند رسانه‌هایی که در همین سالهای اخیر برخلاف میل شان، تن به تعطیلی ناخواسته داده‌اند و خبرنگارانی که ناچاراً بیکار شده‌اند. رسانه‌ها در شرایط کنونی برای روشن نگه داشتن چراغ رسانه مجبور هستند رپورتاژ بگیرند. امروز خبرهای رپورتاژی و تبلیغات با هدف معرفی فرصت‌های شغلی و اقتصادی، یکی از راهبردهای اصلی رسانه هاست؛ مطبوعات چاپی و خبرگزاری‌ها از این طریق، هم اشتغال‌زایی می‌کنند و هم چراغ رسانه خودشان را روشن نگه می‌دارند.
بدون تردید نقش رسانه در جامعه، یک نقش حساس و بسیار تأثیرگذار است؛ رسانه رکن چهارم دموکراسی است؛ رکن چهارم دموکراسی بودن، یعنی دفاع از حقیقت؛ اما متأسفانه وقتی رسانه‌ها از سیاست‌های درست حاکمیت دفاع می‌کنند، برخی آن‌ها را محکوم به جانبداری می‌کنند و به آن‌ها انگ حاکمیتی بودن می‌زنند. رسانه باید سمت حقیقت بایستد بنابراین وقتی یک سیاست حاکمیتی درست و به نفع مردم است، رسانه باید جانبداری و حمایت کند و با تمام توان از سیاست درست دفاع نماید اما اما اگر سیاستی اشتباه بود، آنگاه رسانه باید متعهدانه در نقش مدعی العموم بایستد و از سیاست نادرست انتقاد کند.
در نهایت باید بگوییم با وجود همه‌ی این مشکلات و دردها، هنوز چراغ آگاهی و آگاهی‌رسانی روشن است و اطمینان داریم که به لطفِ قلم بدستانِ متعهد، این چراغ همیشه روشن می‌ماند؛ امید که مسئولان و مقامات، بیشتر از همیشه کمک کنند و نگذارند این روشنایی کاستی بگیرد و رو به تاریکی و خاموشی رود.
در پایان روز خبرنگار را به همه خبرنگاران و اهل قلم تبریک می‌گویم؛ امیدوارم همیشه سلامت باشند و همواره با قدرت به کارشان ادامه دهند.
مرتضی بلوکی -کارشناس رسانه
