ده‌سالگیِ مفهوم «جامعه‌ای با سرنوشت مشترک» و تقویت رفاه و ثبات جهان

یک دهه پس از طرح مفهوم جامعه‌ای با آینده مشترک برای بشریت توسط چین، این دیدگاه برجسته چینی به پرچمی بزرگتر برای ساخت یک جهان بهتر و مرفه‌تر تبدیل شده است.

این مفهوم، نیاز جهانی برای رشد مشترک در برهه‌ای که جهانی سازی اقتصاد با تندبادهای شدید روبروست و کل جهان با کمبود صلح، توسعه، امنیت و حکمرانی مواجه است را محقق کرده است.

«شی جین پینگ» رئیس جمهور چین برای نخستین بار مفهوم جامعه‌ای با آینده مشترک برای بشریت را در مارس 2013 به هنگام سخنرانی در «موسسه دولتی روابط بین‌الملل مسکو» مطرح ساخت. این مفهوم مهم از آن زمان به صورت دیدگاهی با اهمیت جهانی تکامل و تکوین یافته است.

این دیدگاه با نگاهی به منافع و آینده مشترکِ کل بشریت خواستار یک جهان باز،‌ فراگیر، پاک و زیبا به همراه صلح ابدی، امنیت جهانی و رفاه مشترک شده است.

چین به جای به دنبال هژمونی، توسعه گرایی یا حوزه نفوذ باشد قاطعانه به توسعه صلح آمیز و باز پایبند مانده است.

با این وجود، برخی سیاستمداران غربی، این دیدگاه را به عنوان طرحی «چین‌محور» القاء می‌کنند. این گزافه گویی نه تنها آنچه چین بر آن تاکید دارد و حمایت می‌کند را نادیده می‌گیرد بلکه کلیشه تقابل ایدئولوژیک را نیز تکرار می‌کند.

ساخت جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای بشریت به معنای جایگزینی یک سیستم یا تمدن به جای یک سیستم یا تمدن دیگر نیست بلکه به وجود آورنده حد اعلای هماهنگی برای ساخت جهانی بهتر است، جایی که کشورها با نظام‌های اجتماعی، ایدئولوژی‌ها، تاریخ، فرهنگ و سطح توسعه متفاوت در کنار هم قرار می‌گیرند تا از منافع مشترک، حقوق مشترک و مسئولیت‌های مشترک در امور جهانی دفاع کنند.

در واقع چین از همکاری جهانی در اصلاح و تقویت سیستم حکمرانی جهان حمایت کرده و هدفش عادلانه و برابرتر ساختن نظم بین‌المللی است.

چین به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد یک کمک کننده بزرگ به عملیات‌های حافظ صلح سازمان ملل، ماموریت‌های اسکورت دریایی و اقدامات امدادی بشردوستانه بوده است.

به علاوه چین در تلاشش برای حمایت از سیستم حکمرانی جهانی از یک اقتصاد جهانی باز و ارتقاء توسعه متوازن‌تر، جامع‌تر و پایدارتر حمایت کرده است.

چین «ابتکار کمربند و جاده» را برای پیشبرد محرک‌های جدید توسعه جهانی مطرح کرده است. تا به امروز، 151 کشور و 32 سازمان بین‌المللی اسنادی را تحت چارچوب ابتکار کمربند و جاده به امضاء رسانده و منفعت اقتصادی آن برای کشورهای شریک این طرح به ارمغان آورده شده است.

ابتکار کمربند و جاده به عنوان یک کالای عمومی با کیفیت که مشترک توسط تمام شرکا ساخته می‌شود حدود یک تریلیون دلار سرمایه گذاری را به همراه داشته، بیش از سه هزار پروژه همکاری را راه اندازی کرده، 420 هزار شغل در کشورهای در مسیر آن ایجاد نموده و طی دهه گذشته به حدود 40 میلیون نفر کمک کرده از فقر خارج شوند.

موسسات مالی چندجانبه مانند «بانک توسعه زیرساخت آسیا» و «بانک توسعه جدید» حمایت مالی مهمی را برای توسعه کشورهای ابتکار کمربند و جاده فراهم ساخته‌اند.

تا اکتبر 2022، بانک توسعه زیرساخت آسیا 191 پروژه را تایید کرد که نقشی مثبت در ایجاد توسعه زیر ساخت در حوزه‌هایی مثل حمل و نقل،‌ انرژی، منابع آب و بهداشت عمومی ایفاء کرده است.

آقای شی در سال 2021 «ابتکار توسعه جهانی» را مطرح کرد که توسعه را در اولویت و مردم را در کانون آن قرار داده و به دنبال تسریع اجرای «دستور کار توسعه پایدار 2030 سازمان ملل» است.

چین همواره در اجرای تعهداتش در قبال چندجانبه گرایی و ارزش‌های مشترک بشریت قاطع بوده است. شی جین پینگ در سال 2022 «ابتکار امنیت جهانی» را با هدف ایجاد مسیری جدید برای امنیت با مشخصه‌های گفتگو به جای تقابل، شراکت به جای ائتلاف و برد-برد به جای مجموع صفر پیشنهاد کرد.

مذاکره اخیر عربستان سعودی و ایران در پکن اصل مورد حمایت ابتکار امنیت جهانی را مجسم ساخت. از سرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور به لطف تلاش‌های مانجیگرانه چین، ثبات را به منطقه تزریق کرده و به شکل قابل توجهی مورد تحسین جامعه بین‌الملل قرار گرفته است.

به طور خلاصه، مفهوم جامعه ای با سرنوشت مشترک برای بشریت اختلافات میان کشورهای مختلف را در آغوش می‌گیرد به جای آنکه به شکاف ایدئولوژیکی دامن بزند یا ذهنیت جنگ سرد را تقویت کند.

هر کشوری شرایط ملی خود و مشخصه‌های منحصربفردی دارد و این تفاوت‌ها باید مورد احترام دیگر کشورها قرار گیرد.

مفهوم جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای بشریت طی دهه گذشته به صورت رسمی در اسناد حیاتی و مهم سازمان ملل و دیگر سازمان‌ها یا گروه‌های بین‌المللی درج شده است.

چین صرفا در این باره حرف نزده بلکه مهمتر از آن اقدامی عملی نیز کرده است.

مبارزه علیه پاندمی کووید-19 ضروریت جامعه بهداشتی جهانی برای همگان را واضح ساخت. چین بیش از 2.2 میلیارد واکسن کرونا برای بیش از 120 کشور و سازمان بین‌المللی فراهم ساخت و 38 تیم پزشکی را به 34 کشور نیازمند اعزام کرد.

چین در عین حال که به مدرنیزاسیون خود می‌پردازد برای ارتقاء ساخت جامعه‌ای با سرنوشت مشترک برای بشریت نیز تلاش خواهد کرد. تردیدی وجود ندارد که این دیدگاه آینده نگرانه بشری رفاه، ثبات و آسایش بیشتری را برای همه طی دهه آینده و فراتر از آن به ارمغان خواهد آورد.