تجربه‌گرایی فرهنگی در بسته‌بندی و ارائه صنایع دستی؛ از رشت تا بازارهای جهانی

🔸ویژندصنایع دستی،هم افزایی هنر،فرهنگ و اقتصاد درجهان معاصر

تحلیل میان‌رشته‌ای توسعه‌گرا *سمیرا صفاری* ، مدرس دانشگاه، پژوهشگر و گرافیست، نویسنده اولین کتاب بسته بندی درگیلان

همگام با روز جهانی صنایع دستی

عکاس: جواد منادی

1.

ویژندسازی استراتژیک صنایع دستی؛ هویت‌بخشی و توسعه اقتصادی

صنایع دستی از هنرهای اشتغالزا، هویت ساز و ارزآور است. ویژوندسازی صنایع‌دستی کمک شایانی در مسیر جهانی شدن و رشد اقتصادی می نماید. ویژند یا برند، نام نیکی که از فرد یا عنوان تجاری در اذهان شکل می گیرد. ویژگی های متفاوتی می تواند برای برندها در صنایع دستی ایران تعریف گردد که مواردی مانند تمایز، اعتمادمند، بازارپذیری، ایجاد ارزش افزوده و رشد قیمت، تسهیل بازار، و حفظ هویت فرهنگی را شامل می شود. راهکارهای متفاوتی در مسیر معرفی و ارتقاء صنایع دستی، می توان پیشنهاد داد که در ادامه برخی از آنها ارائه می گردد.

2.

هم‌افزایی هنر خلاقه معاصر در توسعه برند صنایع دستی بومی

در زمان حال که جهان هنر در دوره گذار به سر می برد، با بهره گیری از رسانه ها، تکنیک ها، سبک ها و امکانات متفاوت، می توان ویژوندسازی صنایع دستی را گسترش داد. از راهکارهای معرفی این هنر بومی به جهان، خلق آثار هنری زیبا و کالاهای فرهنگی مرتبط با ابژه، نیز به کارگیری هنر خلاقه در فضای صنعت و هنر شهری می باشد. از جمله نمونه های موردی برای هم افزایی ناشی از این نوع پارادایم فرهنگی، کاربرد عینک با هنر خاتم، ساعت با تصاویر میناتوری از شاهنامه، طراحی لباس با فرش و گلیم ایران در جهان معاصر و می باشد. در واقع ارائه یک ایده یا تفکر بومگرایانه، در ایجاد یک تجربه در جهت آشنایی زدایی و قلیان احساس مخاطب موثر است؛ فلذا توجه به جنبه زیبایی شناسی، کمک شایانی به ایجاد انگیزه اجتماعی به قرارگیری صنایع دستی در سبد کالای فرهنگی و رشد اقتصادی جهانی خواهد داشت.

3.

رویدادهای فرهنگی و هنری؛ کلید تعامل اجتماعی و تقویت صنایع دستی

برگزاری رویدادهای با موضوع صنایع دستی از جمله ورکشاپ و کارگاه آموزشی، نمایشگاه، جشنواره، سمپوزیوم، فستیوال و سایر رویدادهای هنری در روزهای جهانی با در ساحت پساساختارگرا، میان رشته ای و تلفیق هنرهای متفاوت، گام هایی موثر برای همگام سازی هنر و تجربه با رویکرد اجتماعی می باشند. در این برنامه ها می توان از تلفیق هنرهای متفاوت استفاده نمود که جذابیت بصری برای مخاطبان ایجاد می نماید و و به عنوان یک نقطه محوری در تعاملات اجتماعی و فرهنگی محسوب می گردد.

4.

بسترهای پژوهشی و نوآوری؛ همگرایی دانشگاه، صنعت و هنر در توسعه پایدار صنایع دستی

به روز رسانی اطلاعات می تواند در رشد فرهنگسازی و آشتی با صنایع دستی موثر واقع گردد. سمینار و همایش، پنل پژوهشی و سخنرانی علمی، هنری و فرهنگی نیز بستری مناسب جهت هم اندیشی میان هنرمندان و نویسندگان پیرامون موضوع صنایع دستی خواهد بود؛ طی هم اندیشی میان هنرمندان، اهل صنعت و دانشگاه، هنرمندان می توانند ایده های نوگرایانه دریافت نموده و به محققین موضوعات کاربردی جدید، در جهت ارائه راهکارهای نواندیشانه و خلاقانه پیشنهاد گردد. همچنین موضوعیت پژوهش ها، طرح ها و پایانامه های دانشگاهی مرتبط با حل بحران های موجود در صنعت صنایع دستی، ارتباط تگاتنگی میان صنعت، بازار و دانشگاه ایجاد می نماید. استارتاپ های هنری و فرهنگی با موضوع حل صنایع دستی، مجامع مناسبی برای معرفی، رشد و حمایت از مجموعه های خلاق دانش بنیانی خواهد بود که علاوه بر دارا بودن از امکانات خلاقانه علمی و هنری، در مسیر بهبود فرهنگ جامعه قدم های نو برمی دارند و به عملیاتی شدن ایده ها کمک می نماید.

5.

ظرفیت نهادهای هنری – فرهنگی و نشر در گسترش فرهنگ مسئولیت‌پذیری صنایع دستی

تاسیس موزه ها و نهادهای هنری – فرهنگی هدفمند، محلی مناسب برای تمرکز، همفکری، نیز تبادل تجربه و اطلاعات میان هنرمندان خواهد بود. از محصولات این موارد فوق، می توان به تولید، چاپ و نشر فیزیکی و الکترونیکی کتاب های پژوهشی و مجموعه آثار، همچنین انتشار آن در رسانه های متفاوت، به عنوان مثال در شبکه های اجتماعی و یا به صورت NFT، اشاره نمود که سبب گسترش احساس مسئولیت جامعه و عموم، نسبت به وظیفه حل صنایع دستی می گردد.

6.

تبیین نقش دیپلماسی فرهنگی، راهبردهای برندینگ و استانداردسازی در توسعه اقتصاد جهانی صنایع دستی

تورهای جهانی آثار و هنرمندان و نیز برگزاری هفته های فرهنگی برای معرفی و جریان سازی اقتصادی و فرهنگی از دیگر اقدامات در مسیر جهانی سازی فرهنگ و رشد صادرات صنایع دستی بومی می باشد. فلذا از ملزومات پیوستن به بازارهای جهانی ارائه مناسب در سطح استاندارد جهانی از جمله بسته بندی متناسب است. در زمانی که آثار صنایع دستی، همچنان به صورت روزنامه پیچ به مشتریان ارائه می گردد، تحول ساختار سلامت در بسته بندی، داستان پردازی جهت ویژوندسازی، ایده پردازی خلاق برای معرفی و تبلیغات می تواند امکان افزایش سهم بیشتری از بازارهای جهانی را فراهم آورد. در این راستا روز جهانی صنایع دستی، با شعار اشتغال زا، هویت سازی، ارزآور، قدمی نو برای آغاز همگام سازی هنر و تجربه می باشد. امید است با ارائه پیشنهادات اجرایی در مسیر تفکر برندينگ محصولات بومي، به حل بحران های موجود در جهانی شدن صنعت صنایع دستی و استفاده بهینه از این هنر کمک شود و در ادامه شکل گیری هویت فرهنگی، کارآفرینی و رشد اقتصادی حاصل آید.

معرفی تحلیلگر: سمیرا صفاری

رزومه مختصر سمیرا صفاری:

سمیرا صفاری، مدرس دانشگاه، پژوهشگر و مولف، گرافیست و هنرمند معاصر، مشاور هنری و کیوریتور، دبیر و داور است. فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد، رشته ارتباط تصویری و دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی می باشد. مولف کتب و مقالات داخلی و خارجی متعدد بوده است. برگزارکننده رویدادهای هنری و فرهنگی و شرکت کننده در نمایشگاه انفرادی و گروهی ملی و بین المللی می باشد. عضو رسمی انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، انجمن علمی هنرهای تجسمی ایران، انجمن علمی پژوهش های هنری ایران و … است.

سمیرا صفاری

مدرس دانشگاه، گرافیست و پژوهشگر

متولد 1363، رشت

دکتری (Ph. D)، هنر، تاریخ تطبیقی و نحلیلی هنرهای اسلامی، دانشجو

کارشناسی ارشد (Master) هنر، ارتباط تصویری

کارشناسی (Bachelor)، هنر، ارتباط تصویری

مدرس دانشگاه های هرمزگان، تهران، کرمان و گیلان

مؤلف کتب هنری:

بسته بندی چای ایران،بسته بندی صنایع دستی گیلان، آشنایی زدایی در قطع کتاب تصویری کودک و نوجوان و …

مؤلف مقالات داخلی و خارجی:

3 مقاله isi، 2 مقاله علمی-پژوهشی، 2 مقاله علمی_تخصصی

و بیش از 50 مقاله در کنفرانس های بین المللی و مجامع علمی

مشاور و مجری پروژه های برندینگ و طراحی برندهای معتبر داخلی و خارجی

مدیر، مشاور و مجری بخش طراحی انتشارات متعدد در ایران

مدیر مسئول گروه هنری رسم

دبیر، کیوریتور و داور جشنواره ها، مسابقات، نمایشگاه ها و رویدادهای متعدد هنری

شرکت کننده در نمایشگاه انفرادی و گروهی

برگزیده جشنواره و استارتاپ های متفاوت

عضو رسمی انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران

عضو انجمن علمی هنرهای تجسمی ایران

عضو انجمن علمی پژوهش های هنری ایران

و …