هنگامی که اینستالیشن تعاملی به آینه هویت بدل می‌شود؛ «به رسم ایران پرگهر» پیوند گذشته، حال و آینده

تورنمایشگاه با اینستالیشن تلفیقی و تعاملی «به رسم ایران پرگهر» به کیوریتوری سمیرا صفاری، مدرس دانشگاه، پژوهشگر و مدیرمسئول گروه هنری رسم، از نیمه نخست سال تا 16 مهر ۱۴۰۴ (۲۰۲۵) با رویکردی بین‌المللی و حرفه‌ای برگزار شد. این رویداد هنری با حضور ۴۵ هنرمند ایرانی از اقصی نقاط جهان و ارائه بیش از ۵۰ اثر، به بررسی جایگاه هنر در همدلی ملی و التیام جوامع، پلی میان خلاقیت هنری، همبستگی اجتماعی و بازآفرینی امید پس از بحران‌ها پرداخت و تجربه‌ای تازه از تلفیق هنر، ادبیات، جامعشناسی، روانشناسی، فلسفه و … را به مخاطبان ارائه داد. مجموعه آثار هنرمندان از کشورهای مختلف همچون ایران، آلمان، قبرس، اسپانیا، امارات متحده عربی و آمریکا به صورت حضوری و آنلاین در موزه‌ها و گالری‌ها استانبول، گیلان و یزد، نیز پلتفرم‌های متنوع به نمایش درآمد.

رویداد هنری «به رسم ایران پرگهر»، با شعار هنر به رسم التیام و مهر، و با هدف بازخوانی آیین‌ها، ارزش‌ها و روایت‌های معاصر از «ایران پرگهر» در قالب تجربه‌ای چندرسانه‌ای، فرصتی تازه برای تعامل مخاطبان با اثر هنری فراهم آورد و با بازتاب رسانه‌ای و استقبالی جهانی، جایگاه خود را به عنوان یک تجربه میان رشته ای نوین هنری-اجتماعی تثبیت کرده است. ارجاع به نظریه‌هایی همچون پسااستعماری ادوارد سعید، مرگ مؤلف رولان بارت و بروتالیست، براهمیت میان‌رشته‌ای بودن این تجربه تأکید دارد. ترکیب هنرهای تجسمی، صدا، نور و طراحی فضایی با عناصر نمادین سبب شد، مخاطب نه تنها بیننده، بلکه بخشی از اجرا باشد. ماهیت تعاملی نمایشگاه، امکان تجربه شخصی و چندلایه‌ای را برای بازدیدکنندگان ایجاد نمود. نوشتن جملات عاشقانه و ملی بر کاغذهایی به رنگ پرچم ایران، مشارکت در پروژه‌های زیست‌محیطی و انتشار تحلیل‌های تخصصی اساتید حوزه‌های متفاوت به عنوان بخشی از فرآیند التیام جمعی، از دیگر ویژگی های منحصر به فرد این رویداد جهانی است.

🏷️ دکتر وحید ندایی، بازیگر و کارگردان و مدرس دانشگاه، دکترای کارگردانی سینما از انگلستان، نیز دانش آموخته کارشناسی ارشد در رشته بازیگری از کشور هندوستان است. از او ‌بازی های ماندگاری در سریال برادر، گاندو، بچه های بهشت، گذر از رنج ها، دنگ و فنگ، اکنون در بک آینه، جیران، مهمان کشی و ده ها اثر فاخر دیگر بجا مانده که یاد آور ۳۰سال فعالیت هنری اوست. وی در جهت تحلیل اثر، بیان نمود: ” نمایشگاه تعاملی «ایران پرگهر» برای من تجربه‌ای بود شبیه ورود به یک جهان فلسفی که در آن گذشته، حال و آینده در یک نقطه به هم می‌رسند. هر اثر و هر فضای طراحی‌شده، نه فقط یک شیء یا تصویر، بلکه پرسشی بود درباره اینکه ما که هستیم و از کجا آمده‌ایم. گویی نمایشگاه تلاش می‌کرد از دل تاریخ، مفهومی از «ایرانی بودن» بیرون بکشد که فراتر از قومیت و زمان است؛ مفهومی که مانند یک آینه، ما را وادار می‌کرد به خویشتن نگاه کنیم. حس کردم اینجا نه فقط یک نمایشگاه، بلکه یک گفت‌وگوی بی‌کلام با روح جمعی ایران بود. آنچه مرا بیشتر تحت‌تأثیر قرار داد، نگاه تعاملی و فلسفه‌ای بود که در دل این رویداد جریان داشت؛ نوعی دیالوگ زنده میان مخاطب و فرهنگ. مثل برخی آثار هنری آلمانی که مخاطب را از تماشاچی منفعل به مشارکت‌کننده فعال بدل می‌کنند، «ایران پرگهر» هم ذهن مرا به چالش کشید. این نمایشگاه برایم یادآور این ایده شد که فرهنگ یک موزه بسته نیست، بلکه یک ارگانیسم زنده است که تا زمانی که با آن وارد گفت‌وگو می‌شویم، رشد می‌کند و ادامه می‌یابد. در این تجربه، گذشته برایم نه یک خاطره غبارگرفته، که یک امکان تازه برای ساختن آینده شد.”🏷️در استیمنت این تور_نمایشگاه آمده است که هنر، رسم التیام جان هاست و ما، همواره ز یک گهواره کهنیم؛ ایران، گهواره‌ی مقدس هنرِ جاودانه‌ی ماست. هنر، ژرف ترین ساحت آزادی انسان است و خلاقیت، کلیدِ سحرآمیز این درگاه. پرداختن به هنر خلّاق و خلق متافیزیک هنری، به مثابه پرواز بر فراز دیوارهای روزمرگی و فرار از بندهای کلیشه، به ما امکان می‌دهد که در آسمان بی‌کران خیال پرواز کنیم. چه خوش است که این پنجره‌ی طلایی به جهان رویاها باز می‌گردد و مجال می‌دهد تا در کهکشان رنگ‌ها و نقش‌ها با جوهره‌ی خلاقیت هنرمند، پرسه زنیم. «به رسم ایران پرگهر»، پلی است مقدس و رازآلود که به پاس همدلی‌های فروزان گروه هنری رسم از اقصی نقاط جهان بنا شده، نمایانگر جلوه‌های هنر نابِ هنرمندان ایران زمین، در دیار قصه‌های طلایی پل بسفر و سرزمین روشنایی و بادگیرها، جایی که عشق و اسطوره در تار و پودش تنیده شده و روایتگر عاشقانه‌های جان ماست، که در دل تاریخ و افسانه‌ها می‌تپد.

 

در بیان نشانه شناسانه سمیرا صفاری، کیوریتور و ایده پرداز اینستالیشن تلفیقی تعاملی «به رسم ایران پرگهر»، آثار و چیدمان‌ها با بهره‌گیری از عناصر نمادینی همچون مانکن کت خاکستری در کنار درختان به نشانه روزمرگی جامعه، رگه‌های نارنجی خلاقیت، پرندگان و انارهای تازه و خشک به عنوان نماد امید، شاخه‌های زیتون و انجیر به نشانه صلح جهانی و خوشنویسی ایرانی در کنار پتینه‌های برگ و درخت، تجربه‌ای چندلایه را برای مخاطبان رقم زدند. هم‌زمان، مخاطبان با مشارکت فعال خود در نوشتن جملات و احساساتشان روی کاغذهایی به رنگ پرچم ایران، بخشی از این اثر شدند و با خلق جمعی، پیام صلح و همبستگی را گسترش دادند. این نشانه‌ها در مجموع تجربه‌ای چندوجهی و تعاملی برای مخاطبان رقم زدند که با موسیقی ملی-میهنی و مشارکت اجتماعی، پیام همدلی و التیام را در بستر جهانی گسترش داد.

در میان اساتید و هنرمندان حاضر در نمایشگاه های ترکیه و ایران، نام‌های چون آذین رضایی، آرشیدا خاجوی، اسماء سید، آناهیتا انصاری پور، امیر اخلاقی، بهناز رضایی، بنفشه خسروانی دهکردی، بنفشه پورزنگی، پارمیس مهدی آبادی، پرستش سعدمحمدی، پریا رحمانی اصل، پروین ریحانی خوزانی، تبسّم صمدانی، رزا اخلاقی، رزا صفرزاده، زهرا (ساره) عزیزی شنبه بازاری، زهرا رمضانی و زهرا یزدانی دیده می‌شود. نیز سمیرا صفاری، سیده فهیمه سعادت پور، صدیقه فرهادی، عاطفه نجاتی، علی صفاریان طوسی، کتایون فرهی فرد، كيسا راه پيما، فریبا شجاعی باغینی، فیروزه رضایی، مریم خوشدل، مریم شهبازی، مریم کاظمی، مرسده مقصودی، محبوبه عسکری، محبوبه شهنواز، مهناز غفوری، میترا مظاهری، موزه راشد ال درمکی، نسیم بنی نصرت، هاجر وهابزاده، هنان بازارگاد و ياس مظفرى از دیگر شرکت کنندگان در این رویداد هستند. همچنین علیرضا صفاری شمالی، حسن دستیاران، مریم نیک تبار، مهدیه سرداری و بهاره رجنی اساتید و هنرمندان شرکت کننده در نمایشگاه یزد می باشند.

 

برگزاری سلسه رویداد الهام بخش به رسم ایران پرگهر، از جمله در تاریخ ۱۸ خرداد در موزه ملی حصیر گیلان، از ۲۹ خرداد تا ۴ تیر در وبسایت گالری آرتز استانبول، از ۱۶ تیر تا ۱۶ مهر در پلتفرم‌های آنلاین گروه هنری رسم  و نگارخانه آویسنیت از جمله وبسایت، اینستاگرام و آپارات، نیز از ۶ تا ۱۲ شهریور در نگارخانه آویسنیت یزد به‌صورت حضوری و در قالب اینستالیشن تلفیقی تعاملی، تا ۱۷ مهر ادامه خواهد داشت. حاصل همکاری مشترک گروه هنری رسم و کیورتوری سمیرا صفاری، با اداره فرهنگ و ارشاد استان یزد و گیلان، معاونت فرهنگی سازمان جهاد دانشگاهی استان گیلان، اداره کل سازمان گردشگری و میراث فرهنگی خمام، فرمانداری شهرستان خمام، نگارخانه آویسنیت یزد، گالری آرتز استانبول ترکیه، گروه آوای نقش، گروه هنری فونیکس به سرپرستی رزا اخلاقی  با نمایش بخشی از آثار در فروردین سال جاری در مجموعه کارسل دو لور موزه لوور پاریس و ورد آرت دبی، و… بوده است. همچنین اجرای تورنمایشگاه، از همیاری کانون تبلیغاتی مهرزاد، کانون تبلیغاتی چتر قرمز، آتلیه راش، آژانس تبلیغات کلوزآپ، شرکت مهیانت، مجموعه مشاور برهم ساز، موسسه سبزکاران بالان با طرح بانی جنگل، خانه مد داربن، موسسه چند منظوره اکسون، آموزشگاه مهر آریایی، آموزشگاه آسو، نیز تلاش های شبانه روزی طی نیم دهه ، بیش از۱۰۰ نفر از اساتید و هنرمندان ارجمند همرسم از اقصی نقاط جهان، به رسم انسانیت، التیام و مهر به وطن صورت پذیرفت.

لینک‌های رسمی رویداد

• 🎥 کلیپ اینستالیشن «به رسم ایران پرگهر»
• 🎞️ فتوکلیپ چیدمان
• 🖼️ نمایشگاه مجازی و کاتالوگ آثار