شرکت ملی مس با ثبت رکورد تولید ۲ هزار و ۳۱۱ تن کنسانتره در سه ماهه نخست سال جاری، نقش موثری در خودکفایی ایفا کرد.
به گزارش پایگاه خبری ندا به نقل از پول نیوز، ” شرکت ملی صنایع مس ایران در مسیر تحقق شعار سال توانست با تولید ۲ هزار و ۳۱۱ تن کنسانتره مولیبدن در ۳ ماهه نخست سال ۱۴۰۲ رکورد جدیدی را در کارنامه تولیدی شرکت با موفقیت به ثبت رساند”. خبر همین بود. شاید این عدد در عرصه‌های تولید جهانی بزرگ به نظر نرسد، اما هنگامی به اهمیت این حجم از تولید پی می‌بریم که بدانیم مولیبدن چیست، چه نقشی در صنعت و کشاورزی دارد، ذخایر آن در جهان چقدر است، ایران چه سهمی از بازار‌های جهانی مولیبدن دارد و تا چه اندازه نیاز به ارزبری را کاهش می‌دهد. در این صورت است که به اهمیت عملکرد شرکت ملی مس پی می‌بریم.
گام مولیبدن در جنگ جهانی
برای آنکه به اهمیت مولیبدن پی ببریم، لازم است نسبت به آن شناخت داشته باشیم. عنصر مولیبدن کاربرد فراوانی دارد. این عنصر به طور آزاد یافت نمی‌شود و به صورت کانی‌های مولیبدنیت در طبیعت وجود دارد و از عناصر ضروری برای تغذیه گیاه است. این عنصر در مقایسه با سرامیک از چکش خواری بیشتری برخوردار بوده و از تانتالیوم و نیوبیوم ارزان‌تر است. از نخستین کاربرد‌های اصلی مولیبدن استفاده در جنگ جهانی اول بود که با افزودن مولیبدن به فولاد، مقاومت آن‌ها در حرارت‌های بالا بیشتر می‌شد و در ساخت زره پوش‌ها و موتور هواپیما‌ها کاربرد داشت.
مقاومت در برابرخوردگی
از عنصر مولیبدن برای افزایش شدت و مقاومت در برابر خوردگی، سختی پذیری و مقاومت استفاده می‌شود و بیشترین مقادیر مولیبدن در تولید آلیاژ‌هایی با مقاومت بالا و فولاد‌های ویژه و در صنایع مربوط به ضد زنگ، صنایع هوایی، آلیاژ‌های مخصوص، فضاپیما و ریخته گری به کار می‌رود. مولیبدن در صنایع جوهر، رنگ سازی، صنایع لاستیک و پلاستیک‌ها کاربرد دارد. در صنعت نفت از آن بعنوان کاتالیزور، بخصوص درکاتالیزور‌هایی برای جابجایی سولفور‌های آلی از محصولات نفتی، استفاده می‌شود. مولیبدن به علت مقاومت دمایی بالا و ضریب انبساط گرمایی پایینی که دارد در صنعت الکترونیک از اهمیت بالایی برخوردار است. مولیبدن بعنوان ماده الکترودی در کوره‌های ذوب شیشه کاربرد دارد، زیرا در مقابل خوردگی توسط بیشتر شیشه‌ها مقاوم است. همچنین مولیبدن جزیی ضروری درون دو آنزیمی است که نیترات را به نیتریت و پس از آن به آمونیوم تبدیل می‌کنند که از آن در سنتز آمینواسید‌ها در گیاهان استفاده می‌شود.
۱۵ میلیون تن ذخایر مولیبدن
در سال ۲۰۱۶، با توجه به آخرین گزارش مرکز ارزیابی زمین‌شناسی ایالات متحده آمریکا، تولید جهانی مولیبدن معدنی به حدود ۲۲۷ هزار تن رسید. این رقم در مقایسه با سال ۲۰۱۵، افت بیش از ۳ درصد را تجربه کرد. میزان ذخیره مولیبدن در جهان، برابر با ۱۵ میلیون تن برآورد شده که حدود ۵۶ درصد آن در چین است. پس از چین، آمریکا ۱۸ و شیلی ۱۲ درصد مولیبدن زمین را در خود نهفته دارند. ذخیره مولیبدن ایران نیز نزدیک به ۴۳ هزار تن برآورد شده که همراه با معادن مس در کشور یافت می‌شود.
مولیبدن در راکتور‌های هسته‌ای
روسیه نیز با رتبه هفتم جهانی، جایگاه بالایی در تولید مولیبدن دارد، اما بیشترین حجم تولید مولیبدن در روسیه، به مصرف صنایع داخلی این کشور می‌رسد. گزارشی از بازار‌های نوظهور اشاره می‌کند که رآکتور‌های هسته‌ای روسیه، مخصوصا برای استفاده یک نوع از مولیبدن در این کشور طراحی و تعبیه شدند.
ممنوعیت صادرات مولیبدن
جایگاه هشتم در فهرست تولیدکنندگان مولیبدن، در اختیار ایران است. طی سال ۲۰۱۶، تولید مولیبدن کشور برابر با ۳ هزار و ۵۰۰ تن بود که نسبت به سال ۲۰۱۵، تغییر چندانی نداشت. بنابر گزارش‌های موجود، دولت در سال ۲۰۱۲، صادرات کنسانتره مولیبدن را با هدف حمایت از تولید ملی، ممنوع اعلام کرد.
ارز آوری مولیبدن
از آنجا که کشور‌ها در تولید تمام نیاز‌های خود ناتوان هستند، ضروریات هر جامعه‌ای که از تولید آن ناتوان باشند یا نتوانند به اندازه نیاز تولید کنند، از طریق تجارت بین المللی تامین می‌شود، زیرا واردات زمانی انجام می‌گیرد که امکان ساخت کالای مورد نیاز در کشوری وجود نداشته باشد و صادرات زمانی انجام می‌گیرد که برای کالای ساخت داخل در بازار بین المللی از طرف کشور‌های خارجی تقاضا وجود داشته باشد و کشور با صادر کردن آن سود به دست می‌آورد. با توجه به اینکه کشورمان در زمینه تولید انواع فولاد بسیار توانمند است، متوجه می‌شویم که تا چه اندازه به مولیبدن نیازمندیم و در صورتی که این نیاز از طریق تولید در داخل تامین نشود، در شرایط تحریم چه مقدار هزینه تامین ارز را برای کشورمان دارد.
